Thác Lụa, xã Hà Lang còn có tên gọi là Tát Lụa. Thác Lụa bắt nguồn từ trong những mạch ngầm của dãy núi Chạm Chu. Để đi đến thác Lụa phải vượt qua khu rừng nguyên sinh Cốc nghè, qua bốn con suối lớn: Hăm Vè, Nà Thước, Hiệp, Cốc Nghè. Khu rừng nguyên sinh Cốc Nghè với những tán cây cổ thụ xanh mát, những bông chuối rừng đỏ tươi, hoa lan đua nhau khoe sắc, sẽ là một trải nghiệm khó quên đối với du khách.
Vượt qua rừng nguyên sinh Cốc Nghè là đến chân thác Lụa, nơi tiếp nhận nguồn nước của nhiều dòng suối nhỏ, vượt qua bao núi rừng, ghềnh thác, Thác Lụa băng băng, bất ngờ đổ thẳng xuống từ độ cao trên 70 mét để rồi giao hòa cùng với suối Khuổi Muồi, Nậm Bún và hợp lưu với sông Gâm. Nhìn từ xa, Thác Lụa như một dải lụa từ trên trời buông xuống núi. Có thể sẽ còn đa dạng, đa hình phong phú hơn nhiều với sự tưởng tượng và cảm nhận của du khách. Thác Lụa giống như một khúc giao tấu hùng tráng của núi rừng hoang sơ.
Thác Lụa có ba tầng thác chính và nhiều nhánh chảy nhỏ. Thác có độ dốc tương đối lớn, độ cao trung bình so với mặt nước biển là 800m. Vào mùa mưa, nước chảy từ đỉnh thác xuống xối xả, hàng triệu hạt nước nhỏ li ti tung bay như sương xa hàng trăm mét. Mùa khô nước chảy hiền hòa, êm dịu len lỏi qua những phiến đá xanh rêu mượt mà.
Tầng thác thứ nhất có độ cao khoảng 70m, chiều rộng khoảng 50m. Đây chính là tầng thác lớn nhất, hùng vĩ và thơ mộng nhất. Quanh năm dòng nước ầm vang nghe như tiếng gào thét của núi rừng. Tới đây du khách được đắm mình trong không gian hoang sơ đẹp như một bức tranh thủy mặc. Dòng thác đổ bọt tung trắng xóa từ trên đỉnh xuống rồi hòa vào dòng suối Khuổi Muồi êm dịu, tạo nên âm thanh réo rắt lúc bổng, lúc trầm. Trong cái yên tĩnh gần như tuyệt đối của núi rừng bản hòa tấu âm thanh của dòng thác càng trở nên vang dội và sống động hơn bao giờ hết.
Cuộc hành trình lên tầng thác thứ hai sẽ thử thách những ai ưa khám phá mạo hiểm. Vượt qua những tảng đá trơn trượt dựng đứng, những tán cây cổ thụ, những lớp thực vật tầng thấp rậm rạp, đi khoảng 300m là đến tầng thác tiếp theo. Tầng thác này có độ cao khoảng 20m, rộng 35m. Dưới chân thác có một vực nước trong xanh, ở đó du khách có thể đắm mình trong làn nước mát, lắng nghe tiếng chim rừng hót líu lo. Hay có thể lên trên đỉnh thác phóng tầm mắt ngắm nhìn cánh rừng nguyên sinh trùng điệp, hay ngắm những chùm hoa lan tai châu, lan đuôi chồn, lan me, lan hài đua nhau khoe sắc dưới những tán cây cổ thụ. Lấp ló đâu đó trong màu xanh ngát kia là những bông chuối rừng đỏ rực.
Tầng thác thứ ba có độ cao khoảng 15m, rộng 20m, dòng nước chảy hiền hòa, len lỏi qua các khe đá. Hai bên bờ của tầng thác này có những phiến đá đủ hình dạng, để cho du khách tha hồ thả trí tưởng tượng của mình. Hàng cây cổ thụ ngả bóng xuống dòng nước tạo nên một màu xanh êm dịu khiến du khách có thể cảm nhận, hòa mình vào khung cảnh thiên nhiên thơ mộng. Trên những thân cây cổ thụ hoặc trên vách đá dựng đứng như bức tường thành được điểm tô bởi những giò phong lan rừng đang toả hương, khoe sắc.
Thác Lụa, xã Hà Lang, hấp dẫn du khách không ở vẻ đẹp tự nhiên mà còn làm say đắm lòng người bởi nơi đây là điểm du lịch sinh thái nằm trong khu bảo tồn thiên nhiên Chạm Chu. Một khu bảo tồn đã được nhà nước khoanh vùng bảo vệ rộng gần 50km2. Nơi đây độ dày che phủ của những loại thực vật chiếm 85% diện tích tự nhiên. Trong khu rừng nguyên sinh có hơn 1000 loài thực vật tiêu biểu như: Đinh, nghiến, lát, ...và nhiều nguồn dược liệu quý hiếm. Động vật có trên 300 loài như: Hươu, nai, cầy, sóc bay, gấu,...
Đến với thác Lụa cũng là đến với những bản làng trù phú, đậm đà bản sắc của đồng bào Tày, H’Mông, Dao,... Đến đây du khách được thưởng thức các món ăn truyền thống như: Cơm lam, thịt nướng, rượu ngô men lá, bánh dày,..Được nghe những làn điệu Páo dung, then, cọi ngân nga như mời lời mời gọi của núi rừng.
Giữa khung cảnh thác Lụa, chắc chắn du khách sẽ tạm quên đi những vướng bận của đời thường, say sưa với cảnh đẹp của thắng cảnh do thiên nhiên hào phóng ban tặng cho mảnh đất nơi đây. Từ thiên nhiên hùng vỹ của núi rừng xanh thẳm cho đến lòng mến khách của đồng bào các dân tộc sinh sống tại đây, tất cả luôn sẵn sàng đón chào du khách, mang lại cho du khách những giây phút thư giãn thoải mái đầy ắp rung cảm trong trẻo. Với cảnh quan hấp dẫn, vẻ đẹp thần tiên, không khí trong lành mát mẻ, nơi đây đã trở thành thắng cảnh đẹp nổi tiếng trong vùng, là nơi du lịch sinh thái hấp dẫn du khách trong và ngoài nước.
Minh Thao