(Những người phụ nữ dân tộc Tày ở Bản Ba)

Từ xa xưa, đồng bào Tày nơi đây đã dựng bản làng, trải qua bao thăng trầm họ đã xây dựng và gìn giữ cho dân tộc mình một nền văn hóa phong phú, độc đáo, đậm đà bản sắc dân tộc. Trong nền văn hóa ấy trước tiên là kho tàng văn học dân gian phong phú với nhiều nét tinh hoa. Đồng bào Tày đã sáng tạo nên cả một kho tàng truyền thuyết kể về những địa danh linh thiêng, kì bí. Đó là đền Bản Ba và truyền thuyết Đức Thánh Lượng người đã có nhiều công lao giúp đỡ bà con trong bản làng, về chuyện tình thác Bản Ba hay các hình thức diễn xướng dân gian đặc sắc của dân tộc, những bài then cổ, âm nhạc, dân ca, dân vũ truyền thống.

(Đền Bản Ba, nơi thờ Đức Thánh Lượng người có nhiều công lao giúp đỡ bà con trong bản làng)

Sự phong phú, độc đáo trong văn hóa dân tộc Tày nơi đây còn được biểu đạt trong mọi mặt của đời sống hàng ngày từ trang phục, nhà ở, ẩm thực đến lao động sản xuất và các nghi thức lễ hội. Trang phục cổ truyền của người Tày được làm từ vải sợi bông tự dệt, nhuộm chàm đồng nhất trên trang phục nam và nữ, hầu như không có hoa văn trang trí.

(Ngôi nhà sàn truyền thống)

  Nói đến bản sắc văn hóa của người Tày là những nếp nhà sàn truyền thống được làm từ gỗ, tre, nứa. Trên nhà sàn, bàn thờ được đặt chính giữa, phía trước là nơi tiếp khách, hai bên và phía đằng sau là nơi sinh hoạt của gia đình. Trong bất kỳ các sự kiện nào của gia đình như cưới xin, sinh đẻ, ma chay, nhà mới đều có sự hiện diện của những nghi lễ thờ cúng nghiêm ngặt.

(Lễ hội Giã cốm dân tộc Tày Bản Ba)

Người Tày có nhiều lễ tết và hội hè trong năm: Tết Nguyên đán, tết Thanh minh, tết diệt sâu bọ 5/5, rằm tháng 7…Lễ hội lớn nhất của người Tày là lễ hội Lồng Tồng (lễ hội xuống đồng) được tổ chức ngày mồng 4 tháng Giêng với ước muốn cầu cho mùa màng bội thu, cây cối tươi tốt và người yên vật thịnh. Lễ hội Giã Cốm được tổ chức vào dịp mừng lúa mới tháng 10 âm lịch hàng năm cầu mong mùa màng bội thu, năm 2024, Lễ hội Giã Cốm dân tộc Tày thôn Bản Ba, xã Trung Hà được đưa vào danh mục di sản văn hoá phi vật thể quốc gia. Các trò chơi dân gian được tổ chức như ném còn, đánh bàm, đánh yến, kéo co, đẩy gậy… được tổ chức nhằm tạo không gian vui chơi lành mạnh cho cộng đồng người Tày.

          Đến với bản làng, du khách còn được khám phá và thưởng thức những đặc trưng về ẩm thực nổi tiếng của đồng bào dân tộc Tày như: xôi ngũ sắc, cơm lam, cá nướng, các loại bánh như bánh chưng, bánh coóc mò, bánh gai, bánh củ chuối…

          Trải qua thăng trầm của lịch sử, bản làng người Tày tại Bản Ba luôn được bà con giữ gìn và phát huy.

Minh Thao